Chiến lược Đại dương xanh là gì và các bước xây dựng hiệu quả

Chiến lược Đại dương xanh là một ý tưởng kinh doanh táo bạo của W.Chan Kim và Renée Mauborgne. Hiểu rõ về chiến lược Đại dương xanh và 6 bước quan trọng sẽ giúp bạn biết cách áp dụng chiến lược một cách đúng đắn làm giảm tính cạnh tranh, tăng doanh thu cho doanh nghiệp. Hãy cùng Paroda tìm hiểu ngay thông qua bài viết dưới đây nhé!

1. Chiến lược Đại dương xanh là gì?

Chiến lược Đại dương xanh (Blue Ocean Strategy) là một phương pháp kinh doanh tập trung vào việc phát triển và mở rộng thị trường mới, tạo ra những sản phẩm, dịch vụ chưa có trên thị trường. Điểm nổi bật của phân khúc thị trường trong chiến lược Đại dương xanh là không có hoặc có rất ít đối thủ cạnh tranh.

Chiến lược này được đề xuất bởi W. Chan Kim và Renée Mauborgne trong cuốn sách “Blue Ocean Strategy: How to Create Uncontested Market Space and Make Competition Irrelevant” vào năm 2005. Đặc điểm nổi bật của chiến lược Đại dương xanh bao gồm:

• Không chỉ là lý thuyết: Chiến lược Đại dương xanh bắt nguồn từ một nghiên cứu diễn ra trong 10 năm và phân tích những thành công và thất bại của rất nhiều công ty trong hơn 30 ngành công nghiệp. Nó dựa trên dữ liệu đã được chứng minh chứ không phải là những ý tưởng chưa được chứng minh.
• Giảm thiểu cạnh tranh tới mức thấp nhất: Thực hiện chiến lược có nghĩa là mục tiêu của bạn không phải là vượt trội hơn đối thủ cạnh tranh hoặc trở thành người giỏi nhất trong ngành. Thay vào đó, mục đích của bạn là tạo ra một thị trường mới để bạn hoạt động trong đó, làm cho cạnh tranh trở nên không cần thiết.
• Sự khác biệt hóa và chi phí thấp có thể cùng tồn tại: Chiến lược Đại dương xanh chứng minh rằng người tiêu dùng không phải lựa chọn giữa giá trị và chi phí. Nếu một công ty có thể xác định những gì người tiêu dùng hiện đang đánh giá cao và suy nghĩ về cách cung cấp giá trị đó, thì cả hai đều có thể đạt được sự khác biệt và chi phí thấp. Đây được gọi là “đổi mới giá trị”.
• Tạo ra cơ hội để kiểm tra các ý tưởng: Chiến lược Đại dương xanh là một phần của chiến lược tổng thể và cho phép các công ty kiểm tra khả năng thương mại của các ý tưởng. Quá trình này giúp sàng lọc các ý tưởng và xác định các cơ hội có tiềm năng nhất, giảm thiểu rủi ro.

>> Xem thêm: Giải pháp chuyển đổi số cho doanh nghiệp hiệu quả hiện nay

2. Phân biệt chiến lược Đại dương xanh và Đại dương đỏ

Đại dương đỏ là khái niệm dùng để chỉ các thị trường truyền thống, nơi đã có quá nhiều đối thủ khai phá; biên giới thị trường đã được thiết lập và chấp nhận. Vì thế, tính cạnh tranh tại đại dương đỏ bị đẩy lên cao.

Để hiểu rõ sự khác nhau về chiến lược Đại dương xanh và chiến lược Đại dương đỏ, bạn có thể theo dõi bảng so sánh sau:

3. Sơ đồ 6 bước xây dựng chiến lược Đại dương xanh hiệu quả

Bước 1: Xác định thị trường mới tiềm năng

Đầu tiên, cần phân tích và tìm hiểu các thị trường mới tiềm năng mà doanh nghiệp có thể tiếp cận, bao gồm các thị trường chưa được khai thác hoặc các thị trường đang phát triển. Để làm được điều này doanh nghiệp cần:

• Nghiên cứu và phân tích thị trường hiện tại để tìm ra những vấn đề và thách thức của ngành. Điều này giúp cho doanh nghiệp có thể nhận ra những thị trường chưa được khai thác và tiềm năng cho sự phát triển.
• Tìm kiếm các thị trường mới bằng cách xem xét các xu hướng mới nhất của thị trường, các chính sách và quy định của ngành, các nhu cầu và yêu cầu của khách hàng và các sự kiện sắp diễn ra trong tương lai.
• Đánh giá khả năng của doanh nghiệp để tiếp cận thị trường mới bằng cách xem xét các nguồn lực có sẵn, các kỹ năng và kinh nghiệm của đội ngũ nhân viên và các đối tác có thể hỗ trợ.

Bước 2: Định hướng chiến lược

Sau khi xác định các thị trường tiềm năng, cần định hướng bản đồ chiến lược bằng cách xác định các mục tiêu kinh doanh cụ thể và kế hoạch để đạt được chúng.

• Xác định các mục tiêu kinh doanh cụ thể và đo lường kết quả để đạt được chúng.
• Xác định các yếu tố quan trọng cần thiết để đạt được các mục tiêu kinh doanh và xây dựng các kế hoạch cụ thể để đạt được chúng.
• Xác định các rủi ro và thách thức có thể xảy ra và đưa ra các kế hoạch để giảm thiểu tác động của chúng.
• Thiết lập các chỉ tiêu đo lường hiệu quả kinh doanh và quản lý các chỉ số này theo thời gian để đảm bảo rằng chiến lược đạt được các mục tiêu kinh doanh được đặt ra.

Bước 3: Tập trung vào khách hàng

Để thực hiện thành công chiến lược Đại dương xanh, doanh nghiệp cần hiểu rõ nhu cầu của khách hàng, tìm kiếm các vấn đề và thách thức của họ và đưa ra các giải pháp tốt nhất để đáp ứng nhu cầu.

• Nghiên cứu và phân tích thị trường để hiểu rõ các nhu cầu, mong muốn và sở thích của khách hàng.
• Tìm cách giải quyết các vấn đề của khách hàng và đưa ra các giải pháp để giải quyết chúng.
• Phát triển các sản phẩm hoặc dịch vụ mới để đáp ứng nhu cầu của khách hàng.

Bước 4: Tạo ra sản phẩm hoặc dịch vụ mới

Dựa trên các nhu cầu và yêu cầu của khách hàng, cần thiết kế và phát triển sản phẩm hoặc dịch vụ mới để đáp ứng các yêu cầu này. Sản phẩm hoặc dịch vụ này nên được tập trung vào việc giải quyết các vấn đề đang tồn tại trong các thị trường đó.

• Phát triển các ý tưởng sản phẩm hoặc dịch vụ mới bằng cách xem xét các xu hướng thị trường mới nhất, các nhu cầu của khách hàng và các rào cản khác để tạo ra một sản phẩm hoặc dịch vụ độc đáo và hiệu quả.
• Thử nghiệm sản phẩm hoặc dịch vụ mới để đảm bảo chúng đáp ứng mong muốn và nhu cầu của khách hàng.
• Cải tiến và hoàn thiện sản phẩm hoặc dịch vụ mới dựa trên phản hồi của khách hàng và các chỉ số hiệu quả kinh doanh.

Bước 5: Triển khai chiến lược

Sau khi sản phẩm hoặc dịch vụ đã được phát triển, cần triển khai chiến lược bằng cách tập trung vào việc xây dựng thương hiệu, tiếp cận khách hàng và quảng bá sản phẩm hoặc dịch vụ.

• Xác định nguồn lực và kế hoạch triển khai để đảm bảo rằng chiến lược có thể được thực hiện một cách hiệu quả.
• Tạo ra một kế hoạch thực hiện chi tiết với các bước cụ thể và các chỉ tiêu đo lường kết quả.
• Cung cấp đầy đủ tài nguyên, hỗ trợ và đào tạo cho đội ngũ nhân viên để thực hiện chiến lược.
• Theo dõi và quản lý tiến độ triển khai chiến lược để đảm bảo rằng các mục tiêu và kết quả được đạt được.

Bước 6: Đánh giá và cải tiến

Cuối cùng, cần đánh giá hiệu quả của chiến lược Đại dương xanh và cải tiến nó để tăng cường hiệu quả và đáp ứng nhu cầu của khách hàng. Việc đánh giá có thể bao gồm các chỉ số hiệu quả kinh doanh, phản hồi từ khách hàng và phản hồi từ các đối tác liên quan.

• Đo lường kết quả và so sánh với các chỉ tiêu đặt ra để đánh giá hiệu quả của chiến lược.
• Thu thập và phân tích phản hồi của khách hàng để hiểu rõ hơn về những thay đổi cần thiết để cải tiến sản phẩm hoặc dịch vụ.
• Đánh giá và phân tích các hoạt động triển khai chiến lược để tìm ra các điểm mạnh và yếu của chiến lược và đưa ra các điều chỉnh cần thiết.
• Cập nhật và cải tiến chiến lược Đại dương xanh thường xuyên để đáp ứng những thay đổi của thị trường và nhu cầu, mong muốn của khách hàng.
• Lập kế hoạch cho các hoạt động cải tiến và triển khai lại chiến lược để đạt được kết quả tốt hơn.

Tóm lại, để thực hiện chiến lược Đại dương xanh thành công, doanh nghiệp cần phải thực hiện một loạt các bước từ xác định thị trường mới tiềm năng, định hướng chiến lược, tập trung vào khách hàng, thiết kế sản phẩm hoặc dịch vụ mới, triển khai chiến lược và đánh giá và cải tiến chiến lược. Quá trình này đòi hỏi sự đầu tư và tập trung cao độ từ doanh nghiệp, nhưng nó cũng đem lại nhiều cơ hội và lợi ích lớn cho sự phát triển bền vững của doanh nghiệp và toàn cầu.

>> Xem thêm: Quy trình 5 bước lập kế hoạch chiến lược hiệu quả cho doanh nghiệp

4. Đâu là thời điểm cần điều chỉnh lại chiến lược Đại dương xanh?

Trong quá trình chuyển đổi số diễn ra, phần lớn các Đại dương xanh sẽ dần biến thành Đại dương đỏ bởi sự sao chép, bắt chước nhanh chóng của các đối thủ. Để duy trì giá trị của chiến lược, doanh nghiệp cần thường xuyên cải tiến, điều chỉnh và đổi mới để giữ cho chiến lược luôn đột phá và phù hợp với thị trường. Vậy thời điểm nào cần cải tiến, điều chỉnh lại chiến lược?

• Khi thị trường thay đổi: Các doanh nghiệp cần điều chỉnh lại chiến lược của mình để đáp ứng nhu cầu của khách hàng. Việc thay đổi này có thể bao gồm sửa đổi sản phẩm/ dịch vụ hoặc điều chỉnh chiến lược giá cả.
• Khi cạnh tranh xuất hiện: Nếu có đối thủ cạnh tranh mới xuất hiện hoặc các đối thủ cũ cải thiện sản phẩm/ dịch vụ của họ, các doanh nghiệp cần điều chỉnh lại chiến lược của mình để đối phó với sự cạnh tranh này.
• Khi xảy ra các vấn đề nội bộ của doanh nghiệp: Ảnh hưởng đến khả năng thực hiện chiến lược Đại dương xanh, các doanh nghiệp cần điều chỉnh lại chiến lược của mình để giải quyết vấn đề này.
• Khi khách hàng thay đổi nhu cầu: Nếu khách hàng thay đổi nhu cầu hoặc yêu cầu của họ, các doanh nghiệp cần điều chỉnh lại chiến lược của mình để đáp ứng nhu cầu mới này.

Giải pháp để đối phó với sự cạnh tranh và đảm bảo tiếp tục thành công trong chiến lược Đại dương xanh, doanh nghiệp cần tập trung khai thác và đào sâu vào các hoạt động kinh doanh, mở rộng địa bàn và cải tiến quy trình để chiếm được nhiều thị phần hơn, trước khi các đối thủ cạnh tranh ngày càng tăng cường và tập trung hơn.

5. Ví dụ về cách xây dựng chiến lược Đại dương xanh trong các doanh nghiệp lớn

Tìm hiểu về lý thuyết vẫn chưa thể thuyết phục được bạn. Thì dưới đây là một số tổ chức đã nắm bắt thành công thị trường Đại dương xanh.

Và hãy nhớ rằng, dưới đây chỉ là 2 cái tên điển hình trong số rất nhiều trường hợp đã triển khai thành công chiến lược Đại dương xanh trên thế giới. Hãy cùng tìm hiểu nhé:

5.1. Canon

Chiến dịch Đại dương xanh đã từng được Canon áp dụng vô cùng hiệu quả nhờ việc tạo ra các sản phẩm máy photocopy để bàn. Các nhà sản xuất máy photocopy truyền thống lúc bấy giờ chỉ nhắm đến đối tượng khách hàng là các nhà quản lý bộ phận cần mua thiết bị văn phòng kích thước lớn, bền, không cần bảo trì thường xuyên.

Trong khi đó, Canon đã tạo ra cho mình một thị trường hoàn toàn mới mẻ, hướng tới các thư ký văn phòng. Canon chuyển hướng đối tượng mục tiêu sang nhóm người trước giờ bị bỏ qua nhưng họ có nhu cầu sử dụng máy in hơn bất kỳ ai. Ý tưởng này đã giúp Canon thu về khoản lời cực lớn và sớm chiếm thị phần cao trên thị trường.

5.2. iTunes

Khởi nguồn từ những cơn lũ chia sẻ file nhạc bất hợp pháp, Apple đã tận dụng xu hướng này bằng cách tạo ra iTunes vào năm 2003 với việc cung cấp danh sách các bài hát riêng lẻ và chiến lược định giá hợp lý. Tuy nhiên, iTunes đã loại bỏ yếu tố gây khó chịu cho khách hàng bằng việc cho phép họ mua lẻ bài hát thay vì toàn bộ CD.

Cùng với đó, Apple cũng bảo vệ các công ty thu âm bằng cách nghĩ ra việc bảo vệ bản quyền mà không gây bất tiện cho người dùng. Đến nay, iTunes được ước tính chiếm hơn 60% thị trường tải nhạc số toàn cầu.

6. Triển vọng và thách thức trong việc thực hiện chiến lược Đại dương xanh

6.1. Triển vọng của chiến lược Đại dương xanh

Tạo ra những giá trị mới cho khách hàng bằng cách tạo ra sản phẩm hoặc dịch vụ độc đáo và khác biệt so với các đối thủ cạnh tranh trên thị trường. Điều này giúp tăng độ hài lòng của khách hàng và trở thành một điểm khác biệt lớn của doanh nghiệp.

Tạo ra không gian thị trường mới giúp doanh nghiệp giành lợi thế cạnh tranh trên thị trường và tiếp cận được tệp khách hàng mới. Giúp doanh nghiệp tăng doanh số và lợi nhuận, đồng thời làm giảm sự cạnh tranh với các đối thủ trên thị trường hiện có.

Tăng tính bền vững dài hạn của doanh nghiệp trên thị trường bằng cách tạo ra sản phẩm hoặc dịch vụ độc đáo và khác biệt so với các đối thủ cạnh tranh trên thị trường.

6.2. Thách thức của chiến lược Đại dương xanh

Chi phí đầu tư ban đầu cao bởi để triển khai được chiến lược này, doanh nghiệp cần phải đầu tư một khoản tiền lớn để nghiên cứu và phát triển các sản phẩm, dịch vụ mới. Nó yêu cầu doanh nghiệp phải có một tầm nhìn đầy tham vọng, sáng tạo và khả năng phân tích thị trường tốt.

Phức tạp trong việc thực hiện bởi chiến lược này đòi hỏi sự phối hợp giữa các bộ phận trong doanh nghiệp, đòi hỏi đội ngũ nhân viên có kiến thức chuyên môn cao và sự quan tâm của lãnh đạo để đạt được mục tiêu lâu dài.

Cạnh tranh gay gắt với các đối thủ trên thị trường đặc biệt nếu một doanh nghiệp khác phát hiện ra cách tiếp cận mới tương tự hoặc cải tiến hơn và cạnh tranh trực tiếp, không gian thị trường đó có thể bị hủy hoại.

>> Xem thêm: 10 Phần mềm lập kế hoạch kinh doanh tốt nhất dành cho CEO/ Leader

7. Tổng kết

Trên đây là những yếu tố quan trọng về chiến lược Đại dương xanh mà chủ kinh doanh cần lưu ý. Paroda hy vọng rằng, những chia sẻ trên của chúng tôi có thể giúp bạn hiểu rõ về thị trường ngách, từ đó đưa ra định hướng rõ ràng và tăng nhanh doanh thu hiệu quả nhất.

Đăng ký dùng thử